Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑΚΗ*
Περίμενα βέβαια με υπομονή -και αυτό ελπίζω ότι θα εκτιμηθεί ιδιαίτερα- να ολοκληρώσουν οι πυρκαγιές το έργο τους, να μην υπάρχει άλλο να κάψουν. Δεν μπορώ έτσι να επικριθώ ότι κατέχομαι από συγκινησιακή φόρτιση και ότι απλώς αναζητώ ενόχους. Τα στοιχεία μου είναι, άλλωστε, αδιάσειστα. Υποπτεύομαι λοιπόν ότι ο υποκινητής των εμπρησμών, ο ηθικός τουλάχιστον αυτουργός τους, είναι άνθρωπος γύρω στα πενήντα, μάλλον εύσωμος και με πρόσωπο ανοιχτόκαρδο. Μοιάζει -όπως λέγεται πάντα για τους τρομοκράτες- με έναν άνθρωπο της διπλανής πόρτας. Επειδή μάλιστα ανήκει και στην ανωτέρα κληρονομική τάξη, δύσκολα θα μπορούσε να θεωρηθεί ύποπτος. Είναι άλλωστε καλός οικογενειάρχης, ενώ δεν φαίνεται να έχει ασκήσει κάποιο ευδιάκριτο επάγγελμα. Λέγεται ωστόσο ότι κατά περιόδους, ή έστω ως πάρεργο, είναι και πρωθυπουργός της χώρας.
Είμαι ασφαλώς βέβαιος ότι η υποψία μου -ότι ο πρωθυπουργός της χώρας είναι και ο πρώτος εμπρηστής της- θα προκαλέσει σάλο πολιτικό και αντιπαραθέσεις. Σπεύδω όμως αμέσως να υπογραμμίσω τις προθέσεις μου: Δεν έχουν καμία κομματική χροιά. Για την επικήρυξη μόνον ενδιαφέρομαι, για το σεβαστό ποσόν και τα ευγενικά της κίνητρα. Καθώς μάλιστα διαθέτω διπλώματα και διδακτορικό στις επιστήμες, περιορίζομαι, όπως επιβάλλει η δεοντολογία, μόνο στα στοιχεία. Είναι, φοβούμαι, αδιάσειστα: Οτι ο ευτραφής και συμπαθητικός αυτός μεσήλικας, ο γνωστός από τις τηλεοράσεις και τα διαγγέλματα, είναι και ο πρώτος εμπρηστής της χώρας. Δεν αμφισβήτησα ουδέ στιγμή τις αγαθές προθέσεις του, και το πώς οδηγήθηκε εκεί άλλους πρέπει να απασχολήσει. Εμένα η επικήρυξη με αφορά, και εκείνη θα προσπαθήσω να θεμελιώσω στη συνέχεια.
1 Υπήρχαν έγκυρες προβλέψεις των επιστημόνων ότι μετά την πρωτοφανή ανομβρία του χειμώνα, το καλοκαίρι θα είναι θερμό και επικίνδυνο. Ωστόσο κανένα προληπτικό μέτρο δεν υπήρξε, καμία σοβαρή πρωτοβουλία πυροπροστασίας δεν εκδηλώθηκε. Καθώς μάλιστα ο υπεράνω κάθε υποψίας εμπρηστής, που αποκαλύπτω σήμερα, προετοίμαζε το σχέδιό του, εκείνος και τα πρωτοκλασάτα του στελέχη -όπως αποκαλούνται όσοι έχουν μεγάλη ευθύνη και μηδενικό έργο- βεβαίωναν ότι η χώρα είναι απολύτως θωρακισμένη απέναντι στη συμμετρική και ολοφάνερη απειλή. Την ίδια στιγμή, για να είναι θωρακισμένη και η κυβέρνηση -στην οποία κατά περίσταση προεδρεύει ο υπεράνω κάθε υποψίας- αποστρατεύτηκαν πολλοί ικανοί και έμπειροι της Πυροσβεστικής, και την ηγεσία της, όπως και σε άλλες κρατικές υπηρεσίες, ανέλαβαν άνθρωποι αγνώστων λοιπών προσόντων.
2 Η χώρα είχε, πάντως, οδηγηθεί σε απόγνωση, αφού μεσολάβησαν δύο βασανιστικοί καύσωνες. Το έδαφος και οι άνθρωποι έκαιγαν και όλοι συνειδητοποίησαν ότι η συμμετρική απειλή ήταν επί θύραις. Εκείνος, ο αρχηγός των εμπρηστών, παρέμενε ψύχραιμος και μελετούσε τις λεπτομέρειες του σχεδίου του. Επόμενο ήταν να μη δείξει καμία έκπληξη, καμία συντριβή, όταν ξέσπασε η πυρκαγιά στην αθωράκιστη Πάρνηθα και οι φλόγες έσπειραν οδύνη σε όλο το Λεκανοπέδιο. Η εφαρμογή του σχεδίου είχε αρχίσει, βασική του όμως ιδέα -όπως σε όλα τα μεγαλόπνοα σχέδια- ήταν η κλιμάκωση.
3 Ετσι, ενώ οι κάτοικοι των πόλεων προσπαθούσαν να ξεχάσουν τους καύσωνες σε παραλίες και βουνά, το σχέδιο έφτασε στο επόμενό του στάδιο: Αρχισε να καίγεται η Πεντέλη. Οι Ελληνες περίμεναν να κηρυχθεί εγρήγορση και γενικός συναγερμός του κράτους. Εκείνος όμως, ο ηθικός αυτουργός των εμπρησμών, εκήρυξε απλώς εκλογικό συναγερμό. Ηταν ο μόνος τρόπος να σωθούν -έτσι συμβούλευαν οι καιροσκόποι και οιωνοσκόποι- η κυβέρνηση και οι αόρατες μεταρρυθμίσεις της. Με την προκήρυξη των εκλογών το ημιπαράλυτο κράτος, που μόλις είχε επανιδρυθεί, άρχισε περί άλλα να τυρβάζει, και η ολοκλήρωση του σχεδίου ήταν πια ανεμπόδιστη. Αποτελεί, άλλωστε, προαιώνια παράδοση του έθνους ότι στις προεκλογικές περιόδους ανθούν τα αυθαίρετα και οι εμπρησμοί. Στη νομιμοποίηση μάλιστα αυτής της πρακτικής, όλα τα κόμματα έχουν συμβάλει. Εμένα όμως μόνον η επικήρυξη με απασχολεί και η πολιτική ιστορία είναι άλλων αρμοδιότητα.
4 Εν μέσω λοιπόν αυθαιρέτων και προεκλογικών παροχών, η χώρα άρχισε να φλέγεται. Δάση και ρεματιές, άνθρωποι και σπίτια, ζώα και μνημεία περικυκλώθηκαν από φλόγες αδηφάγες. Το κράτος που μόλις είχε επανιδρυθεί, παρέμενε παράλυτο και εικόνες της αποκαλύψεως έφταναν σε αυλές και σε οθόνες. Ο θρήνος γινόταν πια επικίνδυνος για τον ηθικό αυτουργό και τα πρωτοκλασάτα του στελέχη.
5 Τότε, ο πρώτος εμπρηστής -ο ηθικός αυτουργός των εμπρησμών- έθεσε σε εφαρμογή το τελευταίο μέρος του σχεδίου του. Είναι άλλωστε γνωστό ότι οι ένοχοι σκευωρίες επικαλούνται πάντα, την απόσειση των ευθυνών τους επιδιώκουν, έμπρακτη μετάνοια επιδεικνύουν. Εκείνος λοιπόν και τα πρωτοκλασάτα του στελέχη άρχισαν να συσκέπτονται και να εξαγγέλλουν μέτρα, να τιμολογούν την ανθρώπινη ζωή ή την αξιοπρέπειά της. Πρώτα και κύρια όμως την αιτία του μεγάλου κακού που έπληξε τη χώρα, αναζήτησαν σε σκευωρίες και ασύμμετρες απειλές, σε αναρχικούς και γενικώς υπόπτους.
6 Είναι, άλλωστε, χαρακτηριστικό ότι εν μέσω του γενικού αλαλαγμού και ολοκαυτώματος, το επί του Πολιτισμού πρωτοκλασάτο στέλεχος -που, όπως και τα άλλα, ως κύριο μέλημά τους είχαν να απαλύνουν την κατακραυγή- εμφανίστηκε τηλεοπτικώς σε τόπο ιερό και αρχαίο και με συμβολισμούς παγκόσμιους. Ενώ όμως εκείνος και ο ιπποκόμος του διαφήμιζαν τους τρόπους και τον ηρωισμό που είχαν οδηγήσει το μνημείο σε διάσωση, το ίδιο το μνημείο κραύγαζε τηλεοπτικά ότι καθόλου δεν είχε διασωθεί και οι φλόγες είχαν πνίξει την ανάσα του. Το ίδιο, άλλωστε, πρωτοκλασάτο στέλεχος, αφού κατέστειλε τις υποκλοπές των τηλεφώνων και τις κλοπές των Πακιστανών, είχε φροντίσει και για το μνημείο: Μετέθεσε την άξια αρχαιολόγο της περιοχής, για να θωρακίσει την κυβέρνηση και να αφήσει αθωράκιστα τα μνημεία.
7 Πλανώνται όμως -και πλανώνται πλάνην οικτράν- όσοι νομίζουν ότι το σχέδιο είχε μόνον αυτά τα στάδια. Ο πρώτος εμπρηστής και τα πρωτοκλασάτα του στελέχη -που ως πάρεργο διοικούσαν και υπουργεία- προετοίμαζαν το έδαφος σαν ώριμοι από καιρό. Ούτε μία πράξη για την προστασία του περιβάλλοντος δεν τους διέκρινε ούτε ένα νομοσχέδιο δεν ψήφισαν ούτε μια δαπάνη δεν αύξησαν προς όφελός του. Αντίθετα: Εκτάσεις απέραντες και αιγιαλοί παραχωρήθηκαν, αγνώστου προελεύσεως επενδύσεις έγιναν μεγαθήρια και τσιμέντο, ο εκχυδαϊσμός του τουρισμού και του τοπίου συνεχίστηκε απρόσκοπτα. Το περιβάλλον και οι αξίες του αποτέλεσαν γράμμα κενό· και η προστασία τους μας κατατάσσει, με ελικόπτερο ή μη, πάντα στις τελευταίες θέσεις της Ευρώπης.
8 Αν όμως υπάρχουν ακόμα πολίτες αγαθοί και ανιδιοτελείς, που αρνούνται να πεισθούν από τα αδιάσειστα στοιχεία μου, μία ακόμα πράξη ενοχοποιητική θα κλονίσει και την τελευταία αμφιβολία τους. Εκείνος, ο ηθικός αυτουργός των εμπρησμών και οι συνεργάτες του, που σήμερα ολοφύρονται για τα δάση και τις ανείπωτες καταστροφές, ήσαν οι ίδιοι που επιχείρησαν τη συνταγματική αναθεώρηση, για να κάνουν τις καταπατήσεις των δασών νόμιμες, τις πυρπολήσεις τους δικαιολογημένες. Αλλων μαρτύρων χρεία δεν έχομε λοιπόν. Μόνον που εμείς, οι μη οικοπεδοφάγοι και μη εμπρηστές, απομείναμε μάρτυρες άφωνοι και μαρτυρικοί στον τόπο μας, θεώμενοι την ανελέητη καταστροφή του.
Ετσι κατέληξα, εγώ ο ταπεινός, να διεκδικώ το σεβαστό ποσόν της επικηρύξεως, με βάση τα αδιάσειστα στοιχεία που παρέθεσα και την ακράδαντη λογική τους. Μου ειπώθηκε μάλιστα από αρμοδίους ότι το ποσόν της επικηρύξεως αυξάνει ανάλογα με την έκταση ή το είδος της καταστροφής. Εδώ δεν υπάρχει νομίζω αμφισβήτηση, και ούτε ιώτα δεν θα υποχωρήσω από τις διεκδικήσεις μου. Διότι δεν έχουν μόνον καεί σπίτια και δάση απέραντα και καλλιέργειες. Αξίες και θεσμοί παραδόθηκαν στις φλόγες, οι έννοιες του ήθους ή της ευθύνης έγιναν παρανάλωμα, η πραγματική αγάπη για την πατρίδα θυσιάστηκε σε προεκλογικά πυροτεχνήματα και τώρα η πατρίδα κείτεται στις στάχτες.
* Ο Γιώργος Γραμματικάκης είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και συγγραφέας
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 10/09/2007
Ευχαριστώ τον Γιώργο Γραμματικάκη που έγραψε (με τον δικό του τρόπο) όσα δεν προλαβαίνω να γράψω εγώ. Αναλυτικότερα σύντομα (αλλά δυστυχώς μετά τις εκλογές), όταν θα έχω τελειώσει το μεταπτυχιακό μου.
Τραγικά απολαυστικός!
ΑπάντησηΔιαγραφήΒεβηλώνεται το πνεύμα του από την από κάτω, όμως! :)
Η από κάτω είναι όμως και μέρος του ευρύτερου προβλήματος που τον οδήγησε να γράψει αυτό το κείμενο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΌπως σχολίασε κι ένας φίλος εδώ στα ξένα για την από κάτω, "κατάντια...", όχι δικιά της αλλά όλου του συστήματος.