Έχουν περάσει περίπου 10 χρόνια από τότε που ως φοιτητής στην Πάτρα είδα για πρώτη φορά άνθρωπο να ψάχνει στα σκουπίδια για να βρει να φάει. Ομολογώ ότι σοκαρίστηκα τόσο που δεν μπορούσα να το πιστέψω. Ήξερα ότι αυτό είναι συνηθισμένο φαινόμενο σε αρκετές χώρες της "προηγμένης" Δύσης, αλλά δεν είχα φανταστεί ότι είχε ήδη φτάσει και σε μας και μάλιστα στις επαρχιακές πόλεις. Για αρκετή ώρα προσπαθούσα να πείσω τον εαυτό μου ότι αυτός ο άνθρωπος έψαχνε κάτι που του έπεσε κατά λάθος στα σκουπίδια. Δεν έπιασε. Μέχρι και σήμερα μετανιώνω που δεν βρήκα το θάρρος να του προσφέρω λίγο φαγητό. Ήθελα να του μιλήσω, αλλά τι να του έλεγα; Ήθελα να του φέρω λίγο φαΐ, αλλά φοβόμουν μην παρεξηγηθεί.
Το ίδιο και στους υπόλοιπους που άρχιζαν να εμφανίζονται με τον καιρό.
Στην αρχή έβλεπα έναν τη χρονιά, στο τέλος είχαν γίνει 2-3 τον μήνα. Αυτή ήταν η ανεπίσημη στατιστική μου, που μου έδειχνε ότι τα πράγματα πάνε από το κακό στο χειρότερο. Και αν σκεφτεί κανείς ότι αυτή ήταν απλά η κορυφή του παγόβουνου, τότε συνειδητοποιεί ότι το πρόβλημα είναι ακόμα μεγαλύτερο.
Πάρα πολλοί συμπολίτες μας που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της φτώχειας βρίσκονται "κρυμμένοι" γύρω μας. Ίσως λόγω της διαρκούς ανάγκης για εύρεση χρημάτων ή λόγω της στοιχειώδους ανθρώπινης αξιοπρέπειας, αυτοί οι άνθρωποι ζουν στη σκιά μας. Δεν συμμετέχουν στις καθημερινές μας κοινωνικές εκδηλώσεις είτς γιατί δεν μπορούν είτε γιατί δεν νοιώθουν άνετα. Και εμείς κάνουμε ότι δεν τους βλέπουμε. Δεν καταδεχόμαστε ούτε να τους κοιτάξουμε, μέχρι το πρόβλημα να φτάσει στη δική μας την πόρτα. Κι αν περάσει λίγος καιρός, τους ξεχνάμε. Μέχρι να ξαναεμφανιστούν.
Κατά πάσα πιθανότητα όσοι διαβάζουν αυτό το κείμενο, δεν χρειάστηκε ποτέ να ψάξουν για τροφή στα σκουπίδια. Ορισμένοι μπορεί να μην έχουν δει καν ανθρώπους να το κάνουν. Κι όμως, είναι ένα πρόβλημα που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε. Όσο ακολουθούμε το ανεξέλεγκτο νεοφιλελεύθερο καπιταλιστικό οικονομικό μοντέλο, η κατάσταση θα χειροτερεύει. Μέρα με τη μέρα όλο και περισσότεροι βρίσκονται κάτω από αυτό το περίφημο όριο της φτώχειας. Μπορεί κάποια μέρα να βρεθούμε κι εμείς. Ή, όταν τα πράγματα φτάσουν στο απροχώρητο και αυτοί που δεν έχουν τίποτα να χάσουν εξεγερθούν, μπορεί να είμαστε ο πρώτος στόχος. (Αυτός που δεν ζει σε «κάστρο» με τον προσωπικό του στρατό γύρω γύρω.)
Πρέπει να αντιδράσουμε όσο είναι καιρός. Καταρχάς με το να σταματήσουμε να παραχωρούμε την εξουσία σε αυτούς που προωθούν την κοινωνική ανισότητα. Πρέπει να σταματήσουμε να ψηφίζουμε αυτούς που, παρακάμπτοντας τους νόμους, δίνουν γη και ύδωρ στους ήδη πλούσιους και αδιαφορούν επιδεικτικά για την πλειοψηφία των πολιτών. Πρέπει να αρχίσουμε να ψηφίζουμε αυτούς που πιστεύουν ότι η ευημερία σε μια κοινωνία (και ειδικά σε μια καταναλωτική κοινωνία) έρχεται μόνο όταν όλοι έχουν την οικονομική δυνατότητα να αγοράσουν τα βασικά, και παραπάνω από τα βασικά, αγαθά. Δεν είναι τραγικά δύσκολο να βρεθούν δουλειές με αξιοπρεπή μισθό για όλους. Χρειάζεται οργάνωση και πρόγραμμα. Και όραμα για το μέλλον. Κόμματα που καθορίζουν την πολιτική τους με βάση τις δημοσκοπήσεις δεν έχουν τίποτα από τα τρία. Από την άλλη, πολίτες που κοιτάνε μόνο το βόλεμα στο δημόσιο δεν αξίζουν καλύτερα κόμματα.
Σε δεύτερο επίπεδο λοιπόν, πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο ζωής μας. Πρέπει να απεμπλακούμε από το πρότυπο του υπερκαταναλωτικού πολίτη. Πολλές από τις ανάγκες που νομίζουμε ότι έχουμε, είναι πλαστές, δεν υπάρχουν στην πραγματικότητα. Μας τις έχουν εμφυτεύσει στον εγκέφαλο, για να έχουν υπερκέρδη οι επιχειρηματίες από τη μια, και να μας ελέγχουν καλύτερα από την άλλη. Γιατί ο υλικά εξαρτώμενος πολίτης, ο υπερχρεωμένος από τα δάνεια και τις πιστωτικές πολίτης, δεν είναι ελεύθερος. Είναι σκλάβος, δέσμιος των αναγκών του. Είναι επίσης τόσο εξαρτημένος από την ατομική ιδιοκτησία που αδυνατεί να συνεννοηθεί με τους υπόλοιπους πολίτες. Δεν μπορεί (δεν θέλει) να «μοιραστεί».
Η βελτίωση των πραγμάτων είναι και θέμα παιδείας. Όχι μιας παιδείας που αδιαφορεί, αλλά μιας παιδείας που ασχολείται με το να δώσει στα παιδιά (και όχι μόνο) τα απαραίτητα εφόδια για να μπορούν να κρίνουν και να μην πέφτουν στην παγίδα της «μόδας». Και είναι θέμα παιδείας να ξέρεις ποιες είναι οι ανάγκες σου ώστε να είσαι σε θέση να πιέσεις τους κυβερνώντες να πάρουν μέτρα που ενισχύουν την κοινωνική συνοχή παράλληλα με την οικονομική ευημερία του συνόλου.
Είναι απαραίτητο να καταλαβαίνουμε πότε χρειαζόμαστε κάτι και πότε όχι. Και είναι απαραίτητο να ξέρουμε πώς να κάνουμε και τα παιδιά μας να το καταλάβουν. Πόσα από τα καινούρια κινητά, τα καινούρια αυτοκίνητα, τα καινούρια ρούχα κλπ ήταν πραγματικά απαραίτητα; Γιατί τα νοικοκυριά υπερχρεώνονται για να καλύψουν αυτές τις ανάγκες, με αποτέλεσμα όταν τα πράγματα φτάσουν στο απροχώρητο να μην έχουν να φάνε; Γιατί οι γονείς δουλεύουν τόσο ώστε να μην προλαβαίνουν να ασχοληθούν με τα παιδιά τους; Γιατί κανείς δεν νοιάζεται για τον συνάνθρωπό του; Γιατί δεν υπερασπίζεται τα δικαιώματα των άλλων, αλλά περιμένει να έρθει η δική του σειρά για να φωνάξει ότι τον πνίγουν; Γιατί θα ψηφίσει ξανά αυτούς που αποδεδειγμένα δεν έκαναν τίποτα για να σταματήσουν την αισχροκέρδεια εις βάρος του; (του υποσχέθηκαν όμως μια θέση για το παιδί του στο δημόσιο)
Γιατί ανεχόμαστε όσα στραβά συμβαίνουν γύρω μας; Γιατί κάνουμε ότι δεν βλέπουμε όσα δεν θέλουμε να δούμε;
Νομίζω ότι ήρθε καιρός να αναλάβουμε τις ευθύνες μας - ατομικές, κοινωνικές και πολιτικές – αν θέλουμε να διορθώσουμε την κατάσταση.
Γεράσιμος
Το ίδιο και στους υπόλοιπους που άρχιζαν να εμφανίζονται με τον καιρό.
Στην αρχή έβλεπα έναν τη χρονιά, στο τέλος είχαν γίνει 2-3 τον μήνα. Αυτή ήταν η ανεπίσημη στατιστική μου, που μου έδειχνε ότι τα πράγματα πάνε από το κακό στο χειρότερο. Και αν σκεφτεί κανείς ότι αυτή ήταν απλά η κορυφή του παγόβουνου, τότε συνειδητοποιεί ότι το πρόβλημα είναι ακόμα μεγαλύτερο.
Πάρα πολλοί συμπολίτες μας που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της φτώχειας βρίσκονται "κρυμμένοι" γύρω μας. Ίσως λόγω της διαρκούς ανάγκης για εύρεση χρημάτων ή λόγω της στοιχειώδους ανθρώπινης αξιοπρέπειας, αυτοί οι άνθρωποι ζουν στη σκιά μας. Δεν συμμετέχουν στις καθημερινές μας κοινωνικές εκδηλώσεις είτς γιατί δεν μπορούν είτε γιατί δεν νοιώθουν άνετα. Και εμείς κάνουμε ότι δεν τους βλέπουμε. Δεν καταδεχόμαστε ούτε να τους κοιτάξουμε, μέχρι το πρόβλημα να φτάσει στη δική μας την πόρτα. Κι αν περάσει λίγος καιρός, τους ξεχνάμε. Μέχρι να ξαναεμφανιστούν.
Κατά πάσα πιθανότητα όσοι διαβάζουν αυτό το κείμενο, δεν χρειάστηκε ποτέ να ψάξουν για τροφή στα σκουπίδια. Ορισμένοι μπορεί να μην έχουν δει καν ανθρώπους να το κάνουν. Κι όμως, είναι ένα πρόβλημα που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε. Όσο ακολουθούμε το ανεξέλεγκτο νεοφιλελεύθερο καπιταλιστικό οικονομικό μοντέλο, η κατάσταση θα χειροτερεύει. Μέρα με τη μέρα όλο και περισσότεροι βρίσκονται κάτω από αυτό το περίφημο όριο της φτώχειας. Μπορεί κάποια μέρα να βρεθούμε κι εμείς. Ή, όταν τα πράγματα φτάσουν στο απροχώρητο και αυτοί που δεν έχουν τίποτα να χάσουν εξεγερθούν, μπορεί να είμαστε ο πρώτος στόχος. (Αυτός που δεν ζει σε «κάστρο» με τον προσωπικό του στρατό γύρω γύρω.)
Πρέπει να αντιδράσουμε όσο είναι καιρός. Καταρχάς με το να σταματήσουμε να παραχωρούμε την εξουσία σε αυτούς που προωθούν την κοινωνική ανισότητα. Πρέπει να σταματήσουμε να ψηφίζουμε αυτούς που, παρακάμπτοντας τους νόμους, δίνουν γη και ύδωρ στους ήδη πλούσιους και αδιαφορούν επιδεικτικά για την πλειοψηφία των πολιτών. Πρέπει να αρχίσουμε να ψηφίζουμε αυτούς που πιστεύουν ότι η ευημερία σε μια κοινωνία (και ειδικά σε μια καταναλωτική κοινωνία) έρχεται μόνο όταν όλοι έχουν την οικονομική δυνατότητα να αγοράσουν τα βασικά, και παραπάνω από τα βασικά, αγαθά. Δεν είναι τραγικά δύσκολο να βρεθούν δουλειές με αξιοπρεπή μισθό για όλους. Χρειάζεται οργάνωση και πρόγραμμα. Και όραμα για το μέλλον. Κόμματα που καθορίζουν την πολιτική τους με βάση τις δημοσκοπήσεις δεν έχουν τίποτα από τα τρία. Από την άλλη, πολίτες που κοιτάνε μόνο το βόλεμα στο δημόσιο δεν αξίζουν καλύτερα κόμματα.
Σε δεύτερο επίπεδο λοιπόν, πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο ζωής μας. Πρέπει να απεμπλακούμε από το πρότυπο του υπερκαταναλωτικού πολίτη. Πολλές από τις ανάγκες που νομίζουμε ότι έχουμε, είναι πλαστές, δεν υπάρχουν στην πραγματικότητα. Μας τις έχουν εμφυτεύσει στον εγκέφαλο, για να έχουν υπερκέρδη οι επιχειρηματίες από τη μια, και να μας ελέγχουν καλύτερα από την άλλη. Γιατί ο υλικά εξαρτώμενος πολίτης, ο υπερχρεωμένος από τα δάνεια και τις πιστωτικές πολίτης, δεν είναι ελεύθερος. Είναι σκλάβος, δέσμιος των αναγκών του. Είναι επίσης τόσο εξαρτημένος από την ατομική ιδιοκτησία που αδυνατεί να συνεννοηθεί με τους υπόλοιπους πολίτες. Δεν μπορεί (δεν θέλει) να «μοιραστεί».
Η βελτίωση των πραγμάτων είναι και θέμα παιδείας. Όχι μιας παιδείας που αδιαφορεί, αλλά μιας παιδείας που ασχολείται με το να δώσει στα παιδιά (και όχι μόνο) τα απαραίτητα εφόδια για να μπορούν να κρίνουν και να μην πέφτουν στην παγίδα της «μόδας». Και είναι θέμα παιδείας να ξέρεις ποιες είναι οι ανάγκες σου ώστε να είσαι σε θέση να πιέσεις τους κυβερνώντες να πάρουν μέτρα που ενισχύουν την κοινωνική συνοχή παράλληλα με την οικονομική ευημερία του συνόλου.
Είναι απαραίτητο να καταλαβαίνουμε πότε χρειαζόμαστε κάτι και πότε όχι. Και είναι απαραίτητο να ξέρουμε πώς να κάνουμε και τα παιδιά μας να το καταλάβουν. Πόσα από τα καινούρια κινητά, τα καινούρια αυτοκίνητα, τα καινούρια ρούχα κλπ ήταν πραγματικά απαραίτητα; Γιατί τα νοικοκυριά υπερχρεώνονται για να καλύψουν αυτές τις ανάγκες, με αποτέλεσμα όταν τα πράγματα φτάσουν στο απροχώρητο να μην έχουν να φάνε; Γιατί οι γονείς δουλεύουν τόσο ώστε να μην προλαβαίνουν να ασχοληθούν με τα παιδιά τους; Γιατί κανείς δεν νοιάζεται για τον συνάνθρωπό του; Γιατί δεν υπερασπίζεται τα δικαιώματα των άλλων, αλλά περιμένει να έρθει η δική του σειρά για να φωνάξει ότι τον πνίγουν; Γιατί θα ψηφίσει ξανά αυτούς που αποδεδειγμένα δεν έκαναν τίποτα για να σταματήσουν την αισχροκέρδεια εις βάρος του; (του υποσχέθηκαν όμως μια θέση για το παιδί του στο δημόσιο)
Γιατί ανεχόμαστε όσα στραβά συμβαίνουν γύρω μας; Γιατί κάνουμε ότι δεν βλέπουμε όσα δεν θέλουμε να δούμε;
Νομίζω ότι ήρθε καιρός να αναλάβουμε τις ευθύνες μας - ατομικές, κοινωνικές και πολιτικές – αν θέλουμε να διορθώσουμε την κατάσταση.
Γεράσιμος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου